Sudoku oyunu

Sudoku (数独) — məşhur məntiqi tapmaca oyunudur. Bu, beyin üçün əla məşqdir, düşünmə sürətini və məntiqi inkişaf etdirir, tez cəmləşmək və başladığını səbirli şəkildə tamamlamaq qabiliyyətini artırır.
Adı yapon işarələrindən ibarətdir: 数 (sū, rəqəm) və 独 (doku, tək). Sūdoku ifadəsi "tək mövqedə olan rəqəmlər" kimi tərcümə edilə bilər. Ancaq oyun Yaponiyada yaranmayıb, o, İsveçrədə meydana gəlib və Amerikadan keçərək Günəşin doğduğu ölkəyə gəlib.
Oyunun tarixi
İsveçrəli riyaziyyatçı Leonard Eylər XVIII əsrdə "Latın kvadratı" (Carré latin) adlı oyunu icad etdi. Bu oyunun əsasında amerikalı memar Hovard Qarns "Rəqəm yeri" (Number Place) tapmacasını yaratdı. Oyun 1979-cu ildə Dell Puzzle Magazine jurnalında çap edildi.
Tapmaca 1984-cü ildə Nikoli nəşriyyatı tərəfindən Yaponiyada Monthly Nikolist qəzetində 数字は独身に限る ("Rəqəm tək olmalıdır") adı altında dərc edildikdən sonra məşhurlaşdı. Daha sonra şirkətin prezidenti Maki Kadzi adı qısaldaraq sadəcə 数独 (Sūdoku) formasına saldı.
Oyun yaponları çox maraqlandırdı, bir neçə ildən sonra ABŞ-a qayıtdı və oradan Avropa və Avstraliyaya yayıldı.
Bu gün oyun bütün dünyada geniş yayılmışdır. O, bir çox nəşrlərdə çap olunur, kompüterlər və mobil cihazlar üçün elektron versiyalar hazırlanır, oyun klubları yaradılır, yarışlar və hətta dünya çempionatları keçirilir.
Maraqlı faktlar
- Bertam Felgenhauer Sudoku üçün standart 9×9 sahəsində mümkün kombinasiyaların sayını hesablamış və onların 6 670 903 752 021 072 936 960 olduğunu müəyyən etmişdir.
- Sudoku üzrə ilk dünya çempionatı 2006-cı ildə Lucca (İtaliya) şəhərində keçirilib. Çexiyadan Yana Tılova qalib gəldi.
- Dünyanın ən çətin Sudoku tapmacasını 2010-cu ildə Finlandiyalı riyaziyyatçı, Helsink Universitetinin professoru Arto İnqala hazırlamışdır.
- Yaponiyada Sudoku həll etmək yaşlı insanlar üçün sağlamlıq proqramına daxildir.
- Avstraliyanın Sidney şəhərində Sudoku səbəbindən iki aydan çox davam edən məhkəmə prosesi dayandırılmışdır. Proses zamanı bir neçə münsif tapmacanı həll etməklə məşğul olmuş və məhkəmə prosesini izləməmişdir. Münsiflər heyətinin sədri bu faktı təsdiqləməyə məcbur olmuşdur.
Əgər siz onlayn Sudoku oynamaq üçün pulsuz və qeydiyyatsız bir yer axtarırdınızsa, doğru ünvana gəldiniz!