Sudoku

Sudoku (数独) არის პოპულარული ლოგიკური თავსატეხი რიცხვებით. ეს შესანიშნავი სავარჯიშოა ტვინისთვის, რომელიც აუმჯობესებს აზროვნების სისწრაფეს და ლოგიკას, ზრდის კონცენტრაციის უნარს და ეხმარება მოთმინების განვითარებაში.

სახელი შედგება იაპონური იეროგლიფების 数 (sū, რიცხვი) და 独 (doku, უნიკალური) კომბინაციისგან. Sūdoku შეიძლება ითარგმნოს როგორც „რიცხვები უნიკალური მდებარეობით“. თუმცა, ეს თამაში იაპონიაში არ წარმოშობილა – იგი შექმნეს შვეიცარიაში და ამერიკის შეერთებული შტატების გავლით მოხვდა აღმავალი მზის ქვეყანაში.

თამაშის ისტორია

შვეიცარიელმა მათემატიკოსმა ლეონჰარდ ოილერმა XVIII საუკუნეში შექმნა თამაში „ლათინური კვადრატი“ (Carré latin). ამ იდეის საფუძველზე, ამერიკელმა არქიტექტორმა ჰოვარდ გარნსმა შექმნა თავსატეხი „Number Place“. თამაში პირველად გამოქვეყნდა 1979 წელს ჟურნალ Dell Puzzle Magazine-ში.

თავსატეხი განსაკუთრებით პოპულარული გახდა მას შემდეგ, რაც 1984 წელს გამომცემლობა Nikoli-მ გამოაქვეყნა იგი იაპონურ გაზეთში Monthly Nikolist სახელწოდებით 数字は独身に限る („რიცხვი უნდა იყოს უნიკალური“). მოგვიანებით, კომპანიის პრეზიდენტმა მაკი კაჯიმ შეამცირა სახელი 数独 (Sūdoku)-მდე, დატოვა მხოლოდ პირველი იეროგლიფები.

თამაში სწრაფად მოიხიბლა იაპონელების მიერ და რამდენიმე წლის შემდეგ დაბრუნდა აშშ-ში, საიდანაც გავრცელდა ევროპასა და ავსტრალიაში.

დღეს თამაში პოპულარულია მთელ მსოფლიოში. ის იბეჭდება სხვადასხვა გამოცემებში, ვითარდება ციფრული ვერსიები კომპიუტერებისა და მობილური მოწყობილობებისთვის, იქმნება სათამაშო კლუბები, ტარდება შეჯიბრებები და მსოფლიო ჩემპიონატებიც კი.

საინტერესო ფაქტები

• ბერტრამ ფელგენჰაუერმა გამოთვალა Sudoku-ის შესაძლო კომბინაციების რაოდენობა სტანდარტულ 9×9 ბადეში და დაადგინა, რომ მათი რაოდენობაა 6 670 903 752 021 072 936 960.
• პირველი მსოფლიო ჩემპიონატი Sudoku-ში გაიმართა 2006 წელს იტალიის ქალაქ ლუკაში. გამარჯვებული გახდა იანა ტილოვა ჩეხეთიდან.
• მსოფლიოში ყველაზე რთული Sudoku 2010 წელს შექმნა ფინელმა მათემატიკოსმა და ჰელსინკის უნივერსიტეტის პროფესორმა არტო ინკალამ.
• იაპონიაში Sudoku-ის ამოხსნა შედის ხანდაზმულებისთვის განკუთვნილ ჯანმრთელობის პროგრამაში.
• ავსტრალიის სიდნეიში, ორ თვეზე მეტხანს მიმდინარე სასამართლო პროცესი შეწყდა, რადგან რამდენიმე ნაფიცი მსაჯული Sudoku-ს ხსნიდა, ნაცვლად იმისა, რომ პროცესს დაკვირვებოდა. ნაფიც მსაჯულთა თავმჯდომარეს მოუწია ამ ფაქტის დადასტურება.

თუ ეძებთ ადგილს, სადაც შეგიძლიათ ონლაინ ითამაშოთ Sudoku უფასოდ და რეგისტრაციის გარეშე, გილოცავთ – თქვენ სწორ ადგილას მოხვედით!